Schelpen tegen vocht en andere milieuvriendelijke bouwtoepassingen
Het aanbod aan milieuverantwoorde en gezonde bouwmaterialen is enorm uitgebreid. Ook schelpen zijn een interessante optie om synthetische materialen te vervangen. Zo kan je schelpen inzetten tegen vocht. Op het vlak van nagroeibaarheid en drainerende eigenschappen scheren zeeschelpen hoge toppen.
Zeeschelpen vinden we in alle mogelijke vormen, maten en kleuren terug in onze lokale wateren. Schelpen zijn eigenlijk niets meer dan het uitwendige kalkskelet van weekdieren dat hen stevigheid biedt en beschermt tegen uitdroging en kwetsuren. Schelpen groeien mee met het organisme tot aan zijn dood. Nadien blijven de volgroeide schelpen over.
De schelpen die in Nederland en België op de bouwmarkt worden verdeeld, winnen de leveranciers uit de Noordzee, Waddenzee, Zeeuwse wateren en de Oosterschelde. Schelpen zijn daardoor een lokaal bouwmateriaal. Natuurlijk gaan deze schelpen niet rechtstreeks naar de bouwers en verbouwers. De gespecialiseerde bedrijven zeven en wassen ze ter plekke op de boot. Eens op het droge worden de schelpen ontzilt met zoet water en gezeefd op grootte.
Aanbieders van zeeschelpen maken doorgaans een onderscheid tussen volle schelpen (grootte tussen circa 15 en 35 mm) en gebroken schelpen (grootte tussen circa 3 en 15 mm). Naargelang de toepassing waarvoor je schelpen wenst te gebruiken, maak je in samenspraak met een gespecialiseerde aannemer de keuze tussen beide varianten.
De voordelen van zeeschelpen
Natuurlijk en lokaal
Dat zeeschelpen een natuurlijk en lokaal product zijn, hoeven we je niet meer uit te leggen. Er zijn geen schadelijke chemische processen nodig om het materiaal te vervaardigen. Het feit dat schelpen grotendeels uit kalk bestaan, zorgt dat ze na hun winning niet verder vervormen.
De firma’s die zeeschelpen winnen, moeten zich aan strikte quota houden die onder meer bepalen in welke regionen ze schelpen kunnen opzuigen. Zo kunnen ze de nagroeibaarheid van schelpen garanderen. Weekdieren produceren jaarlijks en masse schelpen waardoor de voorraad, indien de quota gerespecteerd worden, onuitputtelijk is.
Schelpen tegen vocht
Schelpen hebben een drainerende werking en zijn daardoor geschikt om vochtige ruimtes (zoals lage kruipruimtes onder woningen) op te vullen. Door de niet-capillaire eigenschappen zullen schelpen geen vocht omhoogtrekken. Ze vormen een natuurlijke barrière tegen water. Het oppervlak van de schelpen blijft droog door het drainerende effect. Kortom, schelpen tegen vocht inzetten is een prima idee.
Isolatie bij vloeropbouw
Wie volle schelpen gebruikt, kan deze ook verwerken als isolerende laag bij de vloeropbouw. De holtes tussen en in de schelpen zorgen namelijk voor stilstaande lucht en garanderen het isolerende effect. De echte liefhebbers kunnen hier bovenop nog een egalisatielaag aanbrengen met gebroken schelpen.
Door de scherpe randjes en kantjes zijn schelpen ook niet geliefd bij ongedierte. Omdat de schelpen grondig gewassen worden, zal je ook geen hinderlijke geurtjes gewaarworden. Integendeel: schelpen maken net de muffe geurtjes onschadelijk.
Tot slot veroorzaken schelpen ook geen irritaties of schadelijke gevolgen voor de menselijke gezondheid.
De nadelen van zeeschelpen
Schelpen scoren minder qua isolatiewaarde. De lambdawaarde ligt tussen 0,106 en 0,144 W/mK. In vergelijking materialen als kurk, cellulose of zeegras hinken schelpen dus achterop. Als bouwer of verbouwer zal je een dikkere laag zeeschelpen moeten aanbrengen om dezelfde isolatiewaarde te bereiken als andere milieuvriendelijke bouwmaterialen.
Reken ook dat je doorgaans een groot gewicht aan schelpen nodig hebt per kubieke meter. Voor volle schelpen 600 à 650 kg/m³, voor gebroken schelpen 800 à 1000 kg/m³. Het feit dat schelpen een lokaal en makkelijk te vervaardigen product zijn, zorgt wel dat de kostprijs schappelijk blijft.
Tot slot verliezen schelpen ook hun werking wanneer ze volledig in water worden gedompeld.
Mogelijke toepassingen met schelpen
Zeeschelpen lenen zich tot verschillende toepassingen in en om je gebouw:
- Bodembedekker in de tuin
- Isolerende laag bij vloeropbouw
- Opvulling van kruipruimtes
- Verharding van (tuin)paadjes
- Drainage rond een gebouw
Bron: VIBE, Foto: Ecoverbo
